Politico Dergisi, “Trenlerde Wi – Fi çalışmıyor” başlığı ile trenlerdeki Wi-Fi sorununa ilişkin bir yazı hazırladı. Bağlantı istihbaratı firması Ookla’da sektör analisti olarak görev yapan Luke Kehoe, Politico’ya yaptığı açıklamada, “Avrupa trenlerindeki Wi-Fi’nin performansı ve kalitesi çok düşük” dedi.
SORUNUN NEDENLERİ
Firma yetkilisi, durumu “Bir tren saatte 200 km hızla gidiyorsa, cihaz her 45 veya 60 saniyede bir hücre istasyonundan geçebilir ki bu da hızlı bir devir demektir. Bu durum, Doppler etkisi adı verilen teknik bir zorluğa yol açar” şeklinde açıkladı.
Wİ-Fİ HIZI YETERLİ DEĞİL UYARISI
Fransız SNCF trenlerinde, Wi-Fi’ye bağlanan yolcular “Kapsam alanı ve hızımızın yetersizliği nedeniyle, Wi-Fi kalitesi evinizdekinden farklı olabilir.” şeklinde bir uyarı penceresiyle karşılaşıyor. Ayrıca, “bant genişliğini sınırlamaya katkıda bulunan” çevrimiçi video izlememek konusunda da uyarıda bulunuldu.
VAGON TASARIMLARI
Ancak kötü tren Wi-Fi’si sadece hız veya kule sayısıyla ilgili değil. Birçok vagon aslında, radyo frekanslarının içeri girmesine izin verecek şekilde tasarlanmamıştır. Kehoe, “Tarihsel olarak birçok trende, sinyal yayılımına doğal olarak elverişli olmayan metalize veya [düşük emisyonlu] cam kaplamalı pencereler kullanılmıştır” dedi.
BELÇİKA VAZGEÇTİ
Belçikalı demiryolu şirketi SNCB, geçen yıl trenlerinde Wi-Fi kurulumundan vazgeçtiğini, bunun sebebinin “yüksek uygulama maliyetleri ve telekom operatörlerinin kapsama alanı” olduğunu açıklamıştı. Bunun yerine SNCB, mobil sinyallere daha elverişli olan camların “kaplamasının kaldırılmasına” yatırım yaparken sorumluluğu , telekom şirketlerine devretmeye karar verdi.
Şirket yetkilisi Politico’ya verdiği demeçte, “Bu nedenle telekom operatörlerinin demiryolu altyapısının yakınındaki sinyal kalitesini ve kapsama alanını iyileştirmeleri gerekiyor” ifadelerini kullandı.
İSVİÇRE’DE DURUM FARKLI
İsviçre, Avusturya ve Hollanda’dan neredeyse 30 kat daha hızlı yerleşik Wi-Fi hızlarıyla açık ara önde gidiyor. Ookla’nın örnekleminde, güvenilir internet kullanımı için minimum sınır olan saniyede 25 megabit ortalama indirme hızı sınırını aşan tek ülke İsviçre oldu.
UYDU SAĞLAYICILARI ÇÖZÜMÜ
Bazı demiryolu operatörleri artık daha iyi araç içi internet için gökyüzüne bakıyor ve tren güzergahlarındaki kapsama boşluklarını doldurmak için, uydu sağlayıcılarına yöneliyor. Çek Demiryolları, Elon Musk’ın Starlink ağını denerken, Fransa’nın SNCF’sinin ise hem ABD’nin Starlink ağını hem de Fransız-İngiliz rakibi Eutelsat’ı hedeflediği biliniyor.
Ookla’da sektör analisti olarak görev yapan Luke Kehoe, Polotico’ya yaptığı açıklamada, uydu bağlantısının, açık gökyüzü ve yörüngeye yakınlık sayesinde havayolları için iyi çalıştığını ancak bunun “müthiş bir çözüm” olmadığını, daha ziyade genel bağlantı karışımına bir katkı olduğunu söyleedi ve “Odak noktasının büyük kısmı trene sinyal ulaştırmak üzerine, ancak trenin etrafında sinyal ulaştırmayı unuttular” diye ekledi.
TÜRKİYE’DEKİ YHT’LERDE DURUM
Türkiye YHT’lerinde (Siemens Velaro TR ve CAF setleri) iç sinyal tekrarlayıcı sistemi yok. Sinyal kalitesi büyük ölçüde, vagon kapılarından veya zayıf noktalardan içeri sızan radyo dalgalarına bağlı. Bu yüzden tünellerde, kırsalda ve yüksek hızlı seyirde mobil internet çoğu zaman kopuyor. TCDD’nin bugüne kadar resmi olarak “radyo sinyali geçirgen tasarım” açıklaması olmadı; daha çok Wi-Fi sistemi eklenmesi planlarından bahsedildi, ama bu da sınırlı kaldı.
VAGONLAR
HT vagonlarının gövdeleri genellikle alüminyum alaşım veya çelik panellerden yapılır. Metal yüzeyler, radyo frekanslarını (özellikle 4G/5G sinyallerini) ciddi şekilde zayıflatıyor. Bu etki “Faraday kafesi” etkisi olarak biliniyor. Pencerelerde modern tren camlarında genellikle ısı yalıtımı ve güneş kontrolü için metal oksit kaplama (Low-E) bulunuyor. Bu kaplama, radyo dalgalarını da yansıtarak içeri girişini zorlaştırıyor. Bu iki etki birleşince, vagon içindeki cep telefonu sinyali dışarıdan doğrudan çok zayıf giriyor.
